ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΕΝΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ ΛΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ - Μίκης Θεοδωράκης
Συμπεράσματα από τη δράση μου ως Βουλευτή της Β' Πειραιώς, 1964-1967
Ένα εμπνευσμένο κείμενο του Μίκη Θεοδωράκη γραμμένο τον Δεκέμβρη του 1968, παραμένει και σήμερα επίκαιρο όσο ποτέ. Αναφέρεται στον τρόπο οργάνωσης των Λαϊκών Επιτροπών και δίνει πολλές πολύτιμες συμβουλές για τον τρόπο συγκρότησης και δράσης τους.
Σας το παραθέτουμε έχοντας την βεβαιότητα ότι θα βοηθήσει σημαντικά όλες τις Σπίθες για την καλύτερη οργάνωση της δουλειάς τους και στην μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα της δράσης τους.
Ζάτουνα, 27 Δεκεμβρίου 1968
1) Η Λαϊκή Επιτροπή (ΛΕ) χτίζεται επάνω σε κάθε τοπικό-ειδικό πρόβλημα. Στο χωριό, στη συνοικία στον κλάδο, στο σχολείο κ.λπ. Υπάρχουν τρία στάδια για το χτίσιμο και την ανάπτυξή της:
α)μελέτη του προβλήματος
β) μελέτη και προβολή όλων των δυνατών, άμεσων και απώτερων λύσεων
γ) μαζικοποίηση της Επιτροπής, κινητοποιήσεις ενδιαφερομένων.
Σε τι ενέργειες πρέπει να προβεί ο πρωτοπόρος αγωνιστής: ......
1) μελέτη του προβλήματος
2) μελέτη και προβολή όλων των δυνατών λύσεων
3) πρωτοβουλία για τη δημιουργία της ΛΕ
4) συγκεκριμένες ενέργειες για τη σύστασή της, δηλαδή την εκλογή της από το σύνολο των ενδιαφερομένων
5) λειτουργία της ΛΕ, καταμερισμός εργασίας
6) συχνές κινητοποιήσεις όλων των ενδιαφερομένων
7) λύση του προβλήματος από τους ίδιους τους ενδιαφερομένους- εκεί όπου είναι δυνατό
8)εκεί όπου η λύση εξαρτάται από τις Αρχές, οργανώνουμε:
α) έγγραφα διαβήματα προς τις Αρχές και τον Τύπο
β)προσωπικά διαβήματα προς τις αρμόδιες Αρχές και τον Τύπο
γ)συγκεντρώσεις ενημερωτικές (απολογισμός κ.λπ)
δ)συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας
ε) μαζικά διαβήματα.
Μετά την επίλυση του προβλήματος η παραπάνω διαδικασία:
1) δένει τα κομματικά στελέχη που οργανώνουν και καθοδηγούν τη ΛΕ με το λαό
2) αναδεικνύει νέους λαϊκούς ηγέτες
3) η ΛΕ διδάσκει το λαό για τη σημασία και τη δύναμη του οργανωμένου αγώνα. Επίσης:
1) η ΛΕ μπορεί να εξακολουθήσει να λειτουργεί ως όργανο πάλης για τη λύση και άλλων τοπικών προβλημάτων, είτε, στην περίπτωση που έχει προηγηθεί σοβαρή ζύμωση, για την επίλυση προβλημάτων ευρύτερης σημασίας
2)η ΛΕ, κάτω από ειδικές πολιτικές συνθήκες, μεταβάλλεται σε πυρήνα πολιτικής πάλης
3) η ΛΕ μπορεί να αναδειχθεί κάποτε σε μονάδα λαϊκής εξουσίας
4) όταν έχουμε ομοειδή προβλήματα στην ίδια πόλη, επαρχία, νομό, τέλος πανελλαδικά, μπορούμε να συγκροτήσουμε ομόσπονδες συνενώσεις Επιτροπών, ακόμη και πανεθνικές ΛΕ.
2) Πάνω σε κάθε πρόβλημα, με οποιονδήποτε χαρακτήρα, σε οποιονδήποτε χώρο, μπορούμε να συγκροτήσουμε τη ΛΕ, που θα αγωνιστεί, επικεφαλής των ενδιαφερομένων, για την επίλυσή του.
Όμως, ενώ υπάρχουν προβλήματα που φαίνονται, άλλα, ίσως περισσότερο σοβαρά, μένουν κρυμμένα, είτε τα σκεπάζουν αυτοί που έχουν συμφέρον να τα σκεπάζουν. Επομένως, εμείς θα πρέπει να ανακαλύπτουμε και αποκαλύπτουμε μπροστά στους ενδιαφερομένους τόσο τα προβλήματα που τους αφορούν άμεσα όσο και τις δυνατές λύσεις. Χρειαζόμαστε για το σκοπό αυτόν βαθιά γνώση των τοπικών συνθηκών ζωής, μελέτη των προβλημάτων και προβολή των πιθανών λύσεων στα πλαίσια των δυνατοτήτων. Είναι η σχέση, θα λέγαμε «πρώτου βαθμού». Δηλαδή, λέμε στο λαό: «Αυτή είναι η κατάσταση και ιδού πώς πρέπει να διορθωθεί, μέσα στα υφιστάμενα κοινωνικά και πολιτικά πλαίσια». Όταν όμως πούμε- και θα πρέπει να είμαστε σε θέση να το λέμε- «αυτή είναι η κατάσταση και έτσι θα μπορούσε να επιλυθεί μέσα στα πλαίσια μιας διαφορετικής οικονομικής οργάνωσης της κοινωνίας, ή, ακόμα πιο μακριά, μιας κοινωνίας με διαφορετικού τύπου σχέσεις, τότε κάνουμε ιδεολογική και πολιτική δουλειά. Γιατί συνδέουμε το πολιτικό και κοινωνικό μας ιδεώδες- με άλλα λόγια το «πρόγραμμά» μας- με συγκεκριμένες συνθήκες και συγκεκριμένες δυνατότητες, που είναι κατανοητές από όλους.
3) Κάθε ειδικό-τοπικό πρόβλημα ανήκει σε μία κατηγορία προβλημάτων.
Ας πάρουμε μία σειρά τοπικά προβλήματα του χωριού και της συνοικίας: δρόμοι, ηλεκτροφωτισμός, κατοικία, αποχέτευση, καθαριότητα, υγεία, παιδεία, μόρφωση, εκπολιτισμός, ψυχαγωγία, αθλητισμός, αλληλοβοήθεια κ.λπ.
Φυσικά, σε τελική ανάλυση, όλα τα λαϊκά τοπικά προβλήματα ανάγονται σε κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά. Και, όπως εμείς υποστηρίζουμε , μπορούν να λυθούν ριζικά μόνο με έναν διαφορετικό τρόπο κατανομής του εθνικού μας εισοδήματος, μόνο σε μία διαφορετική οργάνωση της κοινωνίας.
Όμως, η λύση αυτή, που είναι λύση πολιτική, δεν μας εμποδίζει να παλεύουμε για λύσεις άμεσες, που θα αποσπούμε με την κινητοποίηση των ενδιαφερομένων γύρω από τις ΛΕ.
Υπό αυτό το πρίσμα, μπορούμε να κατατάξουμε τα προβλήματα ανάλογα με τη φύση τους, ποιους απασχολούν κ.λπ.
Έτσι έχουμε:
α)προβλήματα χώρου στο χωριό ή στη συνοικία: είναι όλα όσα συνδέονται με το χώρο στον οποίο ζουν οι κάτοικοι του χωριού ή της συνοικίας, όπως οι λασπόδρομοι, τα βρόμικα νερά, η έλλειψη αποχέτευσης, οι σκουπιδότοποι, η έλλειψη κοινωνικού χώρου ψυχαγωγίας, πάρκου ή παιδικού κήπου, η έλλειψη αθλητικών χώρων, τα κοινά λουτρά κ.λπ.
β) προβλήματα συγκοινωνίας, εξηλεκτρισμού και ύδρευσης
γ) προβλήματα κατοικίας, αφού τα περισσότερα σπίτια στη χώρα μας δε διαφέρουν από τους στάβλους - με κεντρικό σύνθημα «για μια ανθρώπινη κατοικία», οι ΛΕ μπορούν να παλέψουν ώστε στο κάθε σπίτι να υπάρχει κουζίνα, αποχωρητήριο, ντους ή μπάνιο, ιδιαίτεροι χώροι για αποθήκες και για ζώα
δ) προβλήματα υγείας
ε) προβλήματα των νέων: παιδικοί σταθμοί και κήποι, αθλητικοί χώροι, βιβλιοθήκες, λέσχες πολιτισμού, χώροι ψυχαγωγίας στ) προβλήματα κοινωνικής αλληλεγγύης
ζ) προβλήματα εκπολιτισμού κ.λπ.
4) Υπάρχει, όπως βλέπουμε, μεγάλο πλήθος προβλημάτων που συγκινούν βαθιά γιατί αφορούν την ίδια τη ζωή εκατομμυρίων συμπατριωτών μας.
Συνθέτουν, θα λέγαμε, την ίδια τους τη ζωή. Επομένως, γύρω από το καθένα απ' αυτά μπορούμε να οικοδομούμε τις ΛΕ, που θα συμπεριλαμβάνουν όλο το χωρίο, όλη τη συνοικία. Θα λέγαμε ακόμα ότι αυτά τα «μικρά» τοπικά προβλήματα αποτελούν το υπόστρωμα όλων των άλλων, των «μεγάλων» προβλημάτων, που τα μετράμε πια όχι σε τοπική αλλά σε εθνική κλίμακα. Τα προβλήματα αυτά αφορούν την εργασία, την παιδεία, τη δημόσια υγεία, την εθνική οικονομία, τα δημόσια έργα, την εθνική παραγωγή, τις κρατικές υπηρεσίες, την εθνική ασφάλεια, την εθνική ανεξαρτησία, τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών, την κοινωνική δικαιοσύνη κ.λπ. Άλλα προβλήματα πάλι είναι υποδιαιρέσεις των «μεγάλων», όπως αυτά που αφορούν τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, τους συνεταιρισμούς, τις κοινωνικές ασφαλίσεις, τις τιμές των αγροτικών προϊόντων, τους μισθούς και τα μεροκάματα, τους εργαζόμενους σπουδαστές κ.λπ
5) Όμως, τι σημαίνει «πρόβλημα»; Πώς γεννιέται; Από πού γεννιέται;
Όταν ο άνθρωπος βρέθηκε εκτεθειμένος στις εχθρικές καιρικές συνθήκες, απομονωμένος και γυμνός, αντιμετώπισε το πρόβλημα της ύπαρξής του. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που το δημιούργησε η ίδια η φύση.
Όταν μία φυλή ή εθνότητα δέχεται επίθεση από μίαν άλλη φυλή ή έθνος που διεκδικεί τα εδάφη της και απειλεί με θάνατο, αιχμαλωσία ή δουλεία τα μέλη της, τότε γι' αυτούς που υφίστανται την επίθεση μπαίνει ένα πρόβλημα φυλετικής ή εθνικής ύπαρξης. Είναι ένα πρόβλημα που δημιουργούν οι σχέσεις ανάμεσα σε φυλές, λαούς και έθνη.
Όταν υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν εργασία, που υποσιτίζονται, που δε μορφώνονται, που δεν έχουν περίθαλψη, που ζουν σε άσχημες συνθήκες κ.ο.κ., αυτοί αντιμετωπίζουν μια σειρά προβλήματα που δημιουργούν οι ίδιοι οι συμπατριώτες τους και συνάνθρωποί τους. Τα προβλήματα αυτά είναι κοινωνικά και, σε τελευταία ανάλυση, ταξικά, πολιτικά.
Το πρόβλημα γεννιέται από τη σύγκρουση δύο βασικά αντίθετων συμφερόντων. Δηλαδή εκδηλώνει μίαν αντίθεση. Γιατί, φερ' ειπείν, στα χωριά και στις συνοικίες υπάρχει λάσπη, βρόμα, αθλιότητα, ενώ στα κέντρα των μεγάλων πόλεων, και ειδικά εκεί που ζουν οι πλούσιοι, όλα είναι καθαρά, τακτοποιημένα, όμορφα; Μα γιατί το κράτος ανήκει βασικά στους πλούσιους. Είναι το δικό τους κράτος! Γι' αυτό είναι φυσικό να φροντίζει γι' αυτούς. Επομένως, πίσω από το μικρότερο πρόβλημα του χωριού ή της συνοικίας βρίσκεται η «αντίθεση» που χωρίζει τα συμφέροντα των χωρικών και των εργατών από τα συμφέροντα των πλουσίων- των μεγαλοαστών. Έτσι, κάθε αγώνας για την επίλυση και του πιο μικρού προβλήματος είναι, σε τελευταία ανάλυση, αγώνας εναντίον όλων αυτών που βρίσκονται πίσω από το κράτος, και κάθε λύση που θα αποσπαστεί με τον αγώνα είναι μία υποχώρηση των κρατούντων, μια νίκη των καταπιεζομένων.
Συνεπώς, η επισήμανση των προβλημάτων δεν είναι τίποτε άλλο από την ανακάλυψη και αποκάλυψη όλων των χιλιάδων, των δεκάδων χιλιάδων «αντιθέσεων», που όλες μαζί συνθέτουν τη μεγάλη, τη βασική αντίθεση της ελληνικής κοινωνίας.
6) Τώρα νομίζω ότι μπορούμε να πούμε πώς διαφαίνεται η στρατηγική σημασία της πολιτικής των χιλιάδων και δεκάδων χιλιάδων ΛΕ.
Δεν πρόκειται, φυσικά, για μία κατά μέτωπον επίθεση, ούτε ακόμα για μία κατά πλάτος και βάθος σοβαρή αποδυνάμωση της ολιγαρχίας, έστω και αν η πάλη των δεκάδων χιλιάδων ΛΕ την υποχρεώνει να προβαίνει σε υποχωρήσεις. Ο στρατηγικός σκοπός είναι διαφορετικός. Πρόκειται κυρίως για μία κολοσσιαία, μαζική λαϊκή διαπαιδαγώγηση. Τη γνωριμία -τη βαθιά και υπεύθυνη- του λαού με τα προβλήματά του. Τη συνειδητοποίηση της βαθύτερης φύσης των προβλημάτων, ότι δηλαδή εκφράζουν μια συγκεκριμένη κοινωνική «αντίθεση». Την αποκάλυψη, μέσω των μερικών «αντιθέσεων», της βασικής αντίθεσης της ελληνικής κοινωνίας. Τέλος, τη σημασία της οργανωμένης πάλης.
7) Μετά την παραπάνω διαδικασία, δεν έχουμε παρά να κάνουμε ένα μονάχα βήμα για να μεταβάλλουμε αυτό το τεράστιο κίνημα μαζών από διεκδικητικό σε πολιτικό.
Τότε, μπορούμε να πούμε ότι πέτυχε ο στρατηγικός σκοπός που αναθέσαμε στο κίνημα των ΛΕ. Κάθε λαϊκό πρόβλημα στην κεφαλαιοκρατική οργάνωση της κοινωνίας είναι, σε τελευταία ανάλυση, πρόβλημα ταξικό, πολιτικό. Γι' αυτό το λόγο δεν είναι ανάγκη να το πολιτικοποιούμε ευθύς εξαρχής, γιατί έτσι μονάχα ζημιά θα έχουμε. Δηλαδή, δίνοντας στενό πολιτικό, κομματικό χαρακτήρα στη ΛΕ, τη στενεύουμε, την αποκόβουμε από τις πλατιές μάζες. Το πιο σωστό θα ήταν να βοηθήσουμε το λαό να καταλάβει ο ίδιος τον βαθύτερο και, σε τελευταία ανάλυση, πολιτικό χαρακτήρα του προβλήματος που πασχίζει να λύσει.
Στη ΛΕ, λόγου χάριν, που φτιάξαμε στα 1964 στο Κερατσίνι, για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της μόλυνσης του αέρα από το εργοστάσιο τσιμέντου της περιοχής και που είχε βρει πλατιά απήχηση στο λαό της περιοχής, συμμετείχαν πολλοί κεντρώοι. Σε όλες δε τις δημόσιες συγκεντρώσεις που οργανώθηκαν συμμετείχαν οι βουλευτές τόσο του Κέντρου όσο και της Δεξιάς, γιατί έβλεπαν τη σημασία της ΛΕ όσο και το λαό που την πλαισίωνε ότι το «εργοστάσιο-κεφάλαιο» ήταν πολύ πιο κοντά στο κράτος από τη «συνοικία-λαό». Έτσι ο λαός διδασκόταν στην πράξη ότι τελικά υπάρχει μια μοναδική διαχωριστική γραμμή που χωρίζει αυτούς- τους πολιτικούς- που είναι πραγματικά με το μέρος τους απ' όσους ανήκουν «στους άλλους».
Τα λόγια των αστών βουλευτών άρχισαν σιγά σιγά να ηχούν παράξενα στα αυτά ενός ακροατηρίου που η ίδια η ζωή το δίδασκε καθημερινά ότι κράτος και κεφάλαιο αποτελούσαν ένα και το αυτό και ότι, αν ήθελε να κερδίσει μία λύση οριστική, θα πρέπει να παίρνει το κράτος με το μέρος του. Το κράτος-κεφάλαιο να γίνει κράτος-λαός.
8)Επομένως, όχι μόνον η ΛΕ δεν πρέπει να πάρει κομματικό χαρακτήρα, αλλά μακάρι και άλλα κόμματα να θελήσουν να πάρουν ενεργητικά μέρος στους αγώνες της.
Αυτό όμως προϋποθέτει όχι μόνον ολόψυχη αφοσίωση και εργατικότητα από τα στελέχη μας, αλλά και άρτια θεωρητική κατάρτιση και τέλεια κατοχή όλων των δεδομένων του εκάστοτε προβλήματος, καθώς και ικανότητα δημιουργικής επαφής με το λαό. Εμείς θα προβάλλουμε συνεχώς τα προβλήματα σε όλους τους χώρους της Ελλάδας, κι ας βοηθούν για την επίλυσή τους ακόμα και οι πολιτικοί μας αντίπαλοι. Φτάνει στους αγώνες για την επίλυσή τους να παίρνουν ενεργητικά μέρος όλοι οι ενδιαφερόμενοι. Και φτάνει κάθε φορά εμείς, πάντοτε στην πρωτοπορία, να εξηγούμε ακούραστα, να φωτίζουμε, να αναλύουμε και να πείθουμε. Φτάνει ακόμα και ο ίδιος ο λαός να νιώθει ικανοποίηση, τόσο γιατί λύθηκε το πρόβλημά του όσο, προπαντός, γιατί το έλυσε με το σπαθί του. Έτσι θα προβληματιστεί και θα πει στον εαυτό του: «Γιατί και πώς οδηγήθηκα σε αυτή την επιτυχία;». Και θα μπορέσει να απαντήσει ο ίδιος: «Μα γιατί ήμουν οργανωμένος, γιατί κινήθηκα μαζικά, γιατί δεν ξεγελάστηκα από τους πονηρούς γραφειοκράτες και πολιτικάντηδες, γιατί κάθε φορά σεβάστηκα τη γνώμη της πλειοψηφίας». Και στη συνέχεια είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα σκεφθεί ως εξής: «Τώρα που κατέκτησα αυτό τον πρώτο στόχο, θέλω να συνεχίσω. Υπάρχουν γύρω μου τόσα και τόσα προβλήματα. Ας διαλέξω τα πλέον επείγοντα, ας εφαρμόσω την ίδια νικηφόρα τακτική ιδρύοντας νέες ΛΕ και ας προχωρήσω!».
9) Ποιος όμως και πώς θα οργανώνει όλες αυτές τις χιλιάδες και τις δεκάδες χιλιάδες ΛΕ;
Έτσι, με το ερώτημα αυτό, φτάνουμε στο πρόβλημα της μορφής και της λειτουργίας του κινήματός μας, που δεν πρέπει με κανένα τρόπο να παγιδευτεί από το γραφειοκρατικό τρόπο οργάνωσης. Γι' αυτό, δίνοντας ευθύς εξαρχής τον ορισμό του μέλους του κινήματος, προτείνω τα εξής: μέλος του κινήματος είναι εκείνος που, πρώτον, δέχεται τις αρχές, τους σκοπούς και το πρόγραμμά του και, δεύτερον, συμμετέχει ενεργητικά και εξακολουθητικά στη μελέτη και την αγωνιστική επίλυση των λαϊκών προβλημάτων. Δηλαδή, πιο συγκεκριμένα, εκείνος που οργανώνει τη ΛΕ και συμμετέχει στη ζωή και τους αγώνες της. Μ' αυτή τη μεθοδολογία το κίνημα χτίζεται φυσιολογικά επάνω και γύρω από τα προβλήματα που απασχολούν όλον το λαό και, επομένως, το έθνος-ειδικότερα δε τις εργαζόμενες μάζες, τους νέους, τους διανοούμενους και όλα τα καταπιεζόμενα κοινωνικά στρώματα του λαού μας.
10) Είναι ευνόητο ότι, φεύγοντας από τα προβλήματα του μερικού, ειδικού και τοπικού χαρακτήρα, μπαίνουμε στην περιοχή των προβλημάτων που απασχολούν μεγάλες κοινωνικές ομάδες: εργάτες γης, εργάτες, αγρότες, υπαλλήλους, εργαζόμενους σπουδαστές, φοιτητές, επιστήμονες, διανοούμενους, καλλιτέχνες, μεσαία στρώματα κ.λπ. Τα προβλήματα αυτά είναι περισσότερο σύνθετα και πολύπλοκα, περισσότερο ζωτικά για το σύνολο του έθνους, και γι' αυτό η αντίδραση καταβάλλει μεγαλύτερες προσπάθειες και παρατάσσει σημαντικότερες δυνάμεις για να εμποδίσει την επίλυσή τους, οπότε ανάλογα πολυσύνθετη και δυναμική θα πρέπει να είναι και η δική μας παρουσία στους χώρους αυτούς. Όμως και εδώ, δηλαδή στο χωράφι ή στο εργοστάσιο, στο πανεπιστήμιο ή στο κατάστημα, στο γραφείο ή στο θέατρο, μελετάμε, εκτός από τα γενικά, και τα ειδικά, τα ιδιαίτερα προβλήματα που απασχολούν ένα ορισμένο εργοστάσιο ή κατάστημα ή τάξη σπουδών, τα προβάλλουμε ανάγλυφα, μελετάμε τις πιθανές λύσεις και δημιουργούμε τις ιδιαίτερες ΛΕ. Ο αγώνας αυτός είναι φυσικό να εντάσσεται στους ευρύτερους συνδικαλιστικούς και τους άλλους αγώνες των εργαζομένων και των σπουδαστών.
11) Όμως η επιτυχία της οργάνωσης, καθοδήγησης, γενίκευσης και στερέωσης σε πανελλαδική κλίμακα των ΛΕ θα εξαρτηθεί κυρίως από την ορθότητα των λύσεων που θα προτείνουμε κάθε φορά. Και όχι μόνον απ' αυτό, αλλά και από το κατά πόσον η λύση που προτείνουμε μπορεί να πραγματοποιηθεί στα υφιστάμενα κοινωνικά πλαίσια. Όπως ήδη είπαμε, μπορεί- και θα πρέπει- για ένα συγκεκριμένο πρόβλημα να προτείνουμε δύο λύσεις. Η πρώτη θα είναι αυτή που μπορεί να εφαρμοστεί αμέσως, δηλαδή μέσα στο υπάρχον κοινωνικό σύστημα. Η δεύτερη, εκείνη που προϋποθέτει μια ριζικότερη αλλαγή στις κοινωνικές σχέσεις ή τουλάχιστον την εφαρμογή ενός κυβερνητικού προγράμματος μεγάλων μεταρρυθμίσεων. Αυτή η τελευταία λύση είναι προφανώς εκείνη που περιέχεται στο δικό μας πρόγραμμα εξουσίας. Όμως, παλεύοντας για την πρώτη λύση και προβάλλοντας τη δεύτερη, διαπαιδαγωγούμε ορθά το λαό, οδηγώντας τον συγχρόνως προς μία, έστω μερικού χαρακτήρα, κατάκτηση. Υπάρχουν, φυσικά, πολλά προβλήματα, που δε μπορούν να λυθούν μέσα στις υφιστάμενες κοινωνικές σχέσεις. Εμείς τα προβάλλουμε και συγχρόνως εντάσσουμε τις λύσεις τους στα πλαίσια της πολιτικής μας πάλης.
12) Με ποια μεθοδολογία θα εξασφαλίσουμε την ορθότητα των λύσεων που προτείνουμε; Με τη δημιουργία σε κάθε περιοχή- πόλη, επαρχία, κλάδο κ.λπ- μιας Ειδικής Επιτροπής Προβληματισμού, που θα έχει ως περιεχόμενο δουλειάς την επιστημονική μελέτη των κατά τόπους και κλάδους προβλημάτων και τη διατύπωση των αντίστοιχων λύσεων. Τα μέλη των επιτροπών αυτών συμμετέχουν δραστήρια στη ζωή των ΛΕ. Δηλαδή το καθένα ανήκει και σε κάποια ΛΕ. Το κοινό σημείο, ο κοινός παρονομαστής, που θα συνδέει οργανικά το σύνολο των ΕΕΠ δεν θα είναι τίποτε άλλο παρά το πρόγραμμα του κινήματος, που όχι μόνο θα καθοδηγεί και θα συντονίζει τις ΕΕΠ, αλλά και θα πλουτίζεται το ίδιο και θα τελειοποιείται από τη ζωντανή πείρα των ΛΕ και των ΕΕΠ.
Επίσης σε πανελλαδική κλίμακα είναι αναγκαία η ύπαρξη μιας Εθνικής Επιτροπής Προβληματισμού και Προγραμματισμού, που θα είναι το κυριότερο κομματικό όργανο μετά το Κεντρικό Συμβούλιο του κινήματος. Σύμφωνα με την αρχή της αντιγραφειοκρατικής συγκρότησης του κινήματος, γίνεται ευνόητο ότι τα μέλη των παραπάνω επιτροπών , εκτός από τη θέση τους μέσα στον επαγγελματικό τους κλάδο ή στο χώρο της επιστήμης, οφείλουν να είναι επίσης δραστήριοι οργανωτές και να συμμετέχουν ενεργά στους αγώνες που οι ίδιοι σχεδιάζουν, να παλεύουν για την πραγματοποίηση των λύσεων που οι ίδιοι προτείνουν. Η κλασική τριχοτόμηση των δραστηριοτήτων -θεωρητικός καθοδηγητής-μάζα- καταργείται. Το ίδιο μέλος και στέλεχος προβληματίζεται, σχεδιάζει, καθοδηγεί και συμμετέχει στους αγώνες.
13) Στενά συνδεδεμένα με τα επιμέρους προβλήματα που εξετάσαμε πιο πριν είναι τα λεγόμενα «πολιτικά» προβλήματα. Παλεύοντας για τα πρώτα, παλεύουμε -ως ένα μεγάλο βαθμό-και για τα δεύτερα. Θα λέγαμε όμως ότι ο πολιτικός χαρακτήρας των διεκδικητικών αγώνων, με βάση τη ΛΕ, αρχίζει από το σημείο απ' όπου η πάλη των διαφόρων ΛΕ εντάσσεται οργανικά σ' ένα γενικό περίγραμμα πολιτικής δράσης.
14) Συνοψίζω τη σημασία των ΛΕ με τη μορφή των σκοπών που αναθέτουμε σ' αυτές ως πολιτικό κίνημα. Πιστεύουμε ότι το σύστημα των ΛΕ είναι η καλύτερη μέθοδος:
1) για να μελετήσουμε σε βάθος τα προβλήματα της χώρας
2) για να διαπαιδαγωγήσουμε τα μέλη και τα στελέχη μας
3) για να οργανώσουμε και διαπαιδαγωγήσουμε το λαό
4) για να δημιουργήσουμε νέους γνήσιους λαϊκούς ηγέτες
5) για να χτίσουμε πάνω σε γερές βάσεις το μαζικό κίνημα
6) για να δέσουμε το πολιτικό κίνημα με το λαό
7) για να δημιουργήσουμε πυρήνες λαϊκής εξουσίας
8) για να γίνει το πρόγραμμά μας κτήμα των μαζών
9) για να μπορέσουμε στη δεδομένη στιγμή να μεταβάλουμε το χαρακτήρα της πάλης από διεκδικητικό σε πολιτικό και
10) για να εφαρμόσουμε, μαζί με όλο το λαό, το πρόγραμμα εξουσίας.
15) Πρόκειται δηλαδή για ένα προτσές καθαρά πολιτικό, που τα στάδιά του και η τελική του επιτυχία εξαρτώνται φυσικά από πολλούς αστάθμητους παράγοντες, όπως επίσης, κατά ένα μεγάλο μέρος, και από τον τρόπο με τον οποίο εμείς θα σχεδιάσουμε και δώσουμε σε κάθε στιγμή τη μάχη στη ΛΕ. Καθώς επίσης, αντίστροφα, η επιτυχία των πολιτικών μας αγώνων, η απήχηση των ιδεών που προβάλλουμε με το πρόγραμμά μας, η ορθή κριτική μας προς τις αντίπαλες ομάδες και η ορθή ανάλυση, κάθε φορά, όλων των γεγονότων που αφορούν το μέλλον του λαού και της χώρας -με δύο λόγια, η πολιτική και ιδεολογική μας ακτινοβολία μπορεί να επισπεύσει την παραπάνω διαδικασία, που αναθέτουμε στο κίνημα των ΛΕ, και να μας οδηγήσει σε έναν ευνοϊκό συσχετισμό δυνάμεων για την εφαρμογή στη χώρα μας του πολιτικού μας προγράμματος.
Συμπεράσματα από τη δράση μου ως Βουλευτή της Β' Πειραιώς, 1964-1967
Σας το παραθέτουμε έχοντας την βεβαιότητα ότι θα βοηθήσει σημαντικά όλες τις Σπίθες για την καλύτερη οργάνωση της δουλειάς τους και στην μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα της δράσης τους.
Ζάτουνα, 27 Δεκεμβρίου 1968
1) Η Λαϊκή Επιτροπή (ΛΕ) χτίζεται επάνω σε κάθε τοπικό-ειδικό πρόβλημα. Στο χωριό, στη συνοικία στον κλάδο, στο σχολείο κ.λπ. Υπάρχουν τρία στάδια για το χτίσιμο και την ανάπτυξή της:
α)μελέτη του προβλήματος
β) μελέτη και προβολή όλων των δυνατών, άμεσων και απώτερων λύσεων
γ) μαζικοποίηση της Επιτροπής, κινητοποιήσεις ενδιαφερομένων.
Σε τι ενέργειες πρέπει να προβεί ο πρωτοπόρος αγωνιστής: ......
1) μελέτη του προβλήματος
2) μελέτη και προβολή όλων των δυνατών λύσεων
3) πρωτοβουλία για τη δημιουργία της ΛΕ
4) συγκεκριμένες ενέργειες για τη σύστασή της, δηλαδή την εκλογή της από το σύνολο των ενδιαφερομένων
5) λειτουργία της ΛΕ, καταμερισμός εργασίας
6) συχνές κινητοποιήσεις όλων των ενδιαφερομένων
7) λύση του προβλήματος από τους ίδιους τους ενδιαφερομένους- εκεί όπου είναι δυνατό
8)εκεί όπου η λύση εξαρτάται από τις Αρχές, οργανώνουμε:
α) έγγραφα διαβήματα προς τις Αρχές και τον Τύπο
β)προσωπικά διαβήματα προς τις αρμόδιες Αρχές και τον Τύπο
γ)συγκεντρώσεις ενημερωτικές (απολογισμός κ.λπ)
δ)συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας
ε) μαζικά διαβήματα.
Μετά την επίλυση του προβλήματος η παραπάνω διαδικασία:
1) δένει τα κομματικά στελέχη που οργανώνουν και καθοδηγούν τη ΛΕ με το λαό
2) αναδεικνύει νέους λαϊκούς ηγέτες
3) η ΛΕ διδάσκει το λαό για τη σημασία και τη δύναμη του οργανωμένου αγώνα. Επίσης:
1) η ΛΕ μπορεί να εξακολουθήσει να λειτουργεί ως όργανο πάλης για τη λύση και άλλων τοπικών προβλημάτων, είτε, στην περίπτωση που έχει προηγηθεί σοβαρή ζύμωση, για την επίλυση προβλημάτων ευρύτερης σημασίας
2)η ΛΕ, κάτω από ειδικές πολιτικές συνθήκες, μεταβάλλεται σε πυρήνα πολιτικής πάλης
3) η ΛΕ μπορεί να αναδειχθεί κάποτε σε μονάδα λαϊκής εξουσίας
4) όταν έχουμε ομοειδή προβλήματα στην ίδια πόλη, επαρχία, νομό, τέλος πανελλαδικά, μπορούμε να συγκροτήσουμε ομόσπονδες συνενώσεις Επιτροπών, ακόμη και πανεθνικές ΛΕ.
2) Πάνω σε κάθε πρόβλημα, με οποιονδήποτε χαρακτήρα, σε οποιονδήποτε χώρο, μπορούμε να συγκροτήσουμε τη ΛΕ, που θα αγωνιστεί, επικεφαλής των ενδιαφερομένων, για την επίλυσή του.
Όμως, ενώ υπάρχουν προβλήματα που φαίνονται, άλλα, ίσως περισσότερο σοβαρά, μένουν κρυμμένα, είτε τα σκεπάζουν αυτοί που έχουν συμφέρον να τα σκεπάζουν. Επομένως, εμείς θα πρέπει να ανακαλύπτουμε και αποκαλύπτουμε μπροστά στους ενδιαφερομένους τόσο τα προβλήματα που τους αφορούν άμεσα όσο και τις δυνατές λύσεις. Χρειαζόμαστε για το σκοπό αυτόν βαθιά γνώση των τοπικών συνθηκών ζωής, μελέτη των προβλημάτων και προβολή των πιθανών λύσεων στα πλαίσια των δυνατοτήτων. Είναι η σχέση, θα λέγαμε «πρώτου βαθμού». Δηλαδή, λέμε στο λαό: «Αυτή είναι η κατάσταση και ιδού πώς πρέπει να διορθωθεί, μέσα στα υφιστάμενα κοινωνικά και πολιτικά πλαίσια». Όταν όμως πούμε- και θα πρέπει να είμαστε σε θέση να το λέμε- «αυτή είναι η κατάσταση και έτσι θα μπορούσε να επιλυθεί μέσα στα πλαίσια μιας διαφορετικής οικονομικής οργάνωσης της κοινωνίας, ή, ακόμα πιο μακριά, μιας κοινωνίας με διαφορετικού τύπου σχέσεις, τότε κάνουμε ιδεολογική και πολιτική δουλειά. Γιατί συνδέουμε το πολιτικό και κοινωνικό μας ιδεώδες- με άλλα λόγια το «πρόγραμμά» μας- με συγκεκριμένες συνθήκες και συγκεκριμένες δυνατότητες, που είναι κατανοητές από όλους.
3) Κάθε ειδικό-τοπικό πρόβλημα ανήκει σε μία κατηγορία προβλημάτων.
Ας πάρουμε μία σειρά τοπικά προβλήματα του χωριού και της συνοικίας: δρόμοι, ηλεκτροφωτισμός, κατοικία, αποχέτευση, καθαριότητα, υγεία, παιδεία, μόρφωση, εκπολιτισμός, ψυχαγωγία, αθλητισμός, αλληλοβοήθεια κ.λπ.
Φυσικά, σε τελική ανάλυση, όλα τα λαϊκά τοπικά προβλήματα ανάγονται σε κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά. Και, όπως εμείς υποστηρίζουμε , μπορούν να λυθούν ριζικά μόνο με έναν διαφορετικό τρόπο κατανομής του εθνικού μας εισοδήματος, μόνο σε μία διαφορετική οργάνωση της κοινωνίας.
Όμως, η λύση αυτή, που είναι λύση πολιτική, δεν μας εμποδίζει να παλεύουμε για λύσεις άμεσες, που θα αποσπούμε με την κινητοποίηση των ενδιαφερομένων γύρω από τις ΛΕ.
Υπό αυτό το πρίσμα, μπορούμε να κατατάξουμε τα προβλήματα ανάλογα με τη φύση τους, ποιους απασχολούν κ.λπ.
Έτσι έχουμε:
α)προβλήματα χώρου στο χωριό ή στη συνοικία: είναι όλα όσα συνδέονται με το χώρο στον οποίο ζουν οι κάτοικοι του χωριού ή της συνοικίας, όπως οι λασπόδρομοι, τα βρόμικα νερά, η έλλειψη αποχέτευσης, οι σκουπιδότοποι, η έλλειψη κοινωνικού χώρου ψυχαγωγίας, πάρκου ή παιδικού κήπου, η έλλειψη αθλητικών χώρων, τα κοινά λουτρά κ.λπ.
β) προβλήματα συγκοινωνίας, εξηλεκτρισμού και ύδρευσης
γ) προβλήματα κατοικίας, αφού τα περισσότερα σπίτια στη χώρα μας δε διαφέρουν από τους στάβλους - με κεντρικό σύνθημα «για μια ανθρώπινη κατοικία», οι ΛΕ μπορούν να παλέψουν ώστε στο κάθε σπίτι να υπάρχει κουζίνα, αποχωρητήριο, ντους ή μπάνιο, ιδιαίτεροι χώροι για αποθήκες και για ζώα
δ) προβλήματα υγείας
ε) προβλήματα των νέων: παιδικοί σταθμοί και κήποι, αθλητικοί χώροι, βιβλιοθήκες, λέσχες πολιτισμού, χώροι ψυχαγωγίας στ) προβλήματα κοινωνικής αλληλεγγύης
ζ) προβλήματα εκπολιτισμού κ.λπ.
4) Υπάρχει, όπως βλέπουμε, μεγάλο πλήθος προβλημάτων που συγκινούν βαθιά γιατί αφορούν την ίδια τη ζωή εκατομμυρίων συμπατριωτών μας.
Συνθέτουν, θα λέγαμε, την ίδια τους τη ζωή. Επομένως, γύρω από το καθένα απ' αυτά μπορούμε να οικοδομούμε τις ΛΕ, που θα συμπεριλαμβάνουν όλο το χωρίο, όλη τη συνοικία. Θα λέγαμε ακόμα ότι αυτά τα «μικρά» τοπικά προβλήματα αποτελούν το υπόστρωμα όλων των άλλων, των «μεγάλων» προβλημάτων, που τα μετράμε πια όχι σε τοπική αλλά σε εθνική κλίμακα. Τα προβλήματα αυτά αφορούν την εργασία, την παιδεία, τη δημόσια υγεία, την εθνική οικονομία, τα δημόσια έργα, την εθνική παραγωγή, τις κρατικές υπηρεσίες, την εθνική ασφάλεια, την εθνική ανεξαρτησία, τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών, την κοινωνική δικαιοσύνη κ.λπ. Άλλα προβλήματα πάλι είναι υποδιαιρέσεις των «μεγάλων», όπως αυτά που αφορούν τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, τους συνεταιρισμούς, τις κοινωνικές ασφαλίσεις, τις τιμές των αγροτικών προϊόντων, τους μισθούς και τα μεροκάματα, τους εργαζόμενους σπουδαστές κ.λπ
5) Όμως, τι σημαίνει «πρόβλημα»; Πώς γεννιέται; Από πού γεννιέται;
Όταν ο άνθρωπος βρέθηκε εκτεθειμένος στις εχθρικές καιρικές συνθήκες, απομονωμένος και γυμνός, αντιμετώπισε το πρόβλημα της ύπαρξής του. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που το δημιούργησε η ίδια η φύση.
Όταν μία φυλή ή εθνότητα δέχεται επίθεση από μίαν άλλη φυλή ή έθνος που διεκδικεί τα εδάφη της και απειλεί με θάνατο, αιχμαλωσία ή δουλεία τα μέλη της, τότε γι' αυτούς που υφίστανται την επίθεση μπαίνει ένα πρόβλημα φυλετικής ή εθνικής ύπαρξης. Είναι ένα πρόβλημα που δημιουργούν οι σχέσεις ανάμεσα σε φυλές, λαούς και έθνη.
Όταν υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν εργασία, που υποσιτίζονται, που δε μορφώνονται, που δεν έχουν περίθαλψη, που ζουν σε άσχημες συνθήκες κ.ο.κ., αυτοί αντιμετωπίζουν μια σειρά προβλήματα που δημιουργούν οι ίδιοι οι συμπατριώτες τους και συνάνθρωποί τους. Τα προβλήματα αυτά είναι κοινωνικά και, σε τελευταία ανάλυση, ταξικά, πολιτικά.
Το πρόβλημα γεννιέται από τη σύγκρουση δύο βασικά αντίθετων συμφερόντων. Δηλαδή εκδηλώνει μίαν αντίθεση. Γιατί, φερ' ειπείν, στα χωριά και στις συνοικίες υπάρχει λάσπη, βρόμα, αθλιότητα, ενώ στα κέντρα των μεγάλων πόλεων, και ειδικά εκεί που ζουν οι πλούσιοι, όλα είναι καθαρά, τακτοποιημένα, όμορφα; Μα γιατί το κράτος ανήκει βασικά στους πλούσιους. Είναι το δικό τους κράτος! Γι' αυτό είναι φυσικό να φροντίζει γι' αυτούς. Επομένως, πίσω από το μικρότερο πρόβλημα του χωριού ή της συνοικίας βρίσκεται η «αντίθεση» που χωρίζει τα συμφέροντα των χωρικών και των εργατών από τα συμφέροντα των πλουσίων- των μεγαλοαστών. Έτσι, κάθε αγώνας για την επίλυση και του πιο μικρού προβλήματος είναι, σε τελευταία ανάλυση, αγώνας εναντίον όλων αυτών που βρίσκονται πίσω από το κράτος, και κάθε λύση που θα αποσπαστεί με τον αγώνα είναι μία υποχώρηση των κρατούντων, μια νίκη των καταπιεζομένων.
Συνεπώς, η επισήμανση των προβλημάτων δεν είναι τίποτε άλλο από την ανακάλυψη και αποκάλυψη όλων των χιλιάδων, των δεκάδων χιλιάδων «αντιθέσεων», που όλες μαζί συνθέτουν τη μεγάλη, τη βασική αντίθεση της ελληνικής κοινωνίας.
6) Τώρα νομίζω ότι μπορούμε να πούμε πώς διαφαίνεται η στρατηγική σημασία της πολιτικής των χιλιάδων και δεκάδων χιλιάδων ΛΕ.
Δεν πρόκειται, φυσικά, για μία κατά μέτωπον επίθεση, ούτε ακόμα για μία κατά πλάτος και βάθος σοβαρή αποδυνάμωση της ολιγαρχίας, έστω και αν η πάλη των δεκάδων χιλιάδων ΛΕ την υποχρεώνει να προβαίνει σε υποχωρήσεις. Ο στρατηγικός σκοπός είναι διαφορετικός. Πρόκειται κυρίως για μία κολοσσιαία, μαζική λαϊκή διαπαιδαγώγηση. Τη γνωριμία -τη βαθιά και υπεύθυνη- του λαού με τα προβλήματά του. Τη συνειδητοποίηση της βαθύτερης φύσης των προβλημάτων, ότι δηλαδή εκφράζουν μια συγκεκριμένη κοινωνική «αντίθεση». Την αποκάλυψη, μέσω των μερικών «αντιθέσεων», της βασικής αντίθεσης της ελληνικής κοινωνίας. Τέλος, τη σημασία της οργανωμένης πάλης.
7) Μετά την παραπάνω διαδικασία, δεν έχουμε παρά να κάνουμε ένα μονάχα βήμα για να μεταβάλλουμε αυτό το τεράστιο κίνημα μαζών από διεκδικητικό σε πολιτικό.
Τότε, μπορούμε να πούμε ότι πέτυχε ο στρατηγικός σκοπός που αναθέσαμε στο κίνημα των ΛΕ. Κάθε λαϊκό πρόβλημα στην κεφαλαιοκρατική οργάνωση της κοινωνίας είναι, σε τελευταία ανάλυση, πρόβλημα ταξικό, πολιτικό. Γι' αυτό το λόγο δεν είναι ανάγκη να το πολιτικοποιούμε ευθύς εξαρχής, γιατί έτσι μονάχα ζημιά θα έχουμε. Δηλαδή, δίνοντας στενό πολιτικό, κομματικό χαρακτήρα στη ΛΕ, τη στενεύουμε, την αποκόβουμε από τις πλατιές μάζες. Το πιο σωστό θα ήταν να βοηθήσουμε το λαό να καταλάβει ο ίδιος τον βαθύτερο και, σε τελευταία ανάλυση, πολιτικό χαρακτήρα του προβλήματος που πασχίζει να λύσει.
Στη ΛΕ, λόγου χάριν, που φτιάξαμε στα 1964 στο Κερατσίνι, για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της μόλυνσης του αέρα από το εργοστάσιο τσιμέντου της περιοχής και που είχε βρει πλατιά απήχηση στο λαό της περιοχής, συμμετείχαν πολλοί κεντρώοι. Σε όλες δε τις δημόσιες συγκεντρώσεις που οργανώθηκαν συμμετείχαν οι βουλευτές τόσο του Κέντρου όσο και της Δεξιάς, γιατί έβλεπαν τη σημασία της ΛΕ όσο και το λαό που την πλαισίωνε ότι το «εργοστάσιο-κεφάλαιο» ήταν πολύ πιο κοντά στο κράτος από τη «συνοικία-λαό». Έτσι ο λαός διδασκόταν στην πράξη ότι τελικά υπάρχει μια μοναδική διαχωριστική γραμμή που χωρίζει αυτούς- τους πολιτικούς- που είναι πραγματικά με το μέρος τους απ' όσους ανήκουν «στους άλλους».
Τα λόγια των αστών βουλευτών άρχισαν σιγά σιγά να ηχούν παράξενα στα αυτά ενός ακροατηρίου που η ίδια η ζωή το δίδασκε καθημερινά ότι κράτος και κεφάλαιο αποτελούσαν ένα και το αυτό και ότι, αν ήθελε να κερδίσει μία λύση οριστική, θα πρέπει να παίρνει το κράτος με το μέρος του. Το κράτος-κεφάλαιο να γίνει κράτος-λαός.
8)Επομένως, όχι μόνον η ΛΕ δεν πρέπει να πάρει κομματικό χαρακτήρα, αλλά μακάρι και άλλα κόμματα να θελήσουν να πάρουν ενεργητικά μέρος στους αγώνες της.
Αυτό όμως προϋποθέτει όχι μόνον ολόψυχη αφοσίωση και εργατικότητα από τα στελέχη μας, αλλά και άρτια θεωρητική κατάρτιση και τέλεια κατοχή όλων των δεδομένων του εκάστοτε προβλήματος, καθώς και ικανότητα δημιουργικής επαφής με το λαό. Εμείς θα προβάλλουμε συνεχώς τα προβλήματα σε όλους τους χώρους της Ελλάδας, κι ας βοηθούν για την επίλυσή τους ακόμα και οι πολιτικοί μας αντίπαλοι. Φτάνει στους αγώνες για την επίλυσή τους να παίρνουν ενεργητικά μέρος όλοι οι ενδιαφερόμενοι. Και φτάνει κάθε φορά εμείς, πάντοτε στην πρωτοπορία, να εξηγούμε ακούραστα, να φωτίζουμε, να αναλύουμε και να πείθουμε. Φτάνει ακόμα και ο ίδιος ο λαός να νιώθει ικανοποίηση, τόσο γιατί λύθηκε το πρόβλημά του όσο, προπαντός, γιατί το έλυσε με το σπαθί του. Έτσι θα προβληματιστεί και θα πει στον εαυτό του: «Γιατί και πώς οδηγήθηκα σε αυτή την επιτυχία;». Και θα μπορέσει να απαντήσει ο ίδιος: «Μα γιατί ήμουν οργανωμένος, γιατί κινήθηκα μαζικά, γιατί δεν ξεγελάστηκα από τους πονηρούς γραφειοκράτες και πολιτικάντηδες, γιατί κάθε φορά σεβάστηκα τη γνώμη της πλειοψηφίας». Και στη συνέχεια είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα σκεφθεί ως εξής: «Τώρα που κατέκτησα αυτό τον πρώτο στόχο, θέλω να συνεχίσω. Υπάρχουν γύρω μου τόσα και τόσα προβλήματα. Ας διαλέξω τα πλέον επείγοντα, ας εφαρμόσω την ίδια νικηφόρα τακτική ιδρύοντας νέες ΛΕ και ας προχωρήσω!».
9) Ποιος όμως και πώς θα οργανώνει όλες αυτές τις χιλιάδες και τις δεκάδες χιλιάδες ΛΕ;
Έτσι, με το ερώτημα αυτό, φτάνουμε στο πρόβλημα της μορφής και της λειτουργίας του κινήματός μας, που δεν πρέπει με κανένα τρόπο να παγιδευτεί από το γραφειοκρατικό τρόπο οργάνωσης. Γι' αυτό, δίνοντας ευθύς εξαρχής τον ορισμό του μέλους του κινήματος, προτείνω τα εξής: μέλος του κινήματος είναι εκείνος που, πρώτον, δέχεται τις αρχές, τους σκοπούς και το πρόγραμμά του και, δεύτερον, συμμετέχει ενεργητικά και εξακολουθητικά στη μελέτη και την αγωνιστική επίλυση των λαϊκών προβλημάτων. Δηλαδή, πιο συγκεκριμένα, εκείνος που οργανώνει τη ΛΕ και συμμετέχει στη ζωή και τους αγώνες της. Μ' αυτή τη μεθοδολογία το κίνημα χτίζεται φυσιολογικά επάνω και γύρω από τα προβλήματα που απασχολούν όλον το λαό και, επομένως, το έθνος-ειδικότερα δε τις εργαζόμενες μάζες, τους νέους, τους διανοούμενους και όλα τα καταπιεζόμενα κοινωνικά στρώματα του λαού μας.
10) Είναι ευνόητο ότι, φεύγοντας από τα προβλήματα του μερικού, ειδικού και τοπικού χαρακτήρα, μπαίνουμε στην περιοχή των προβλημάτων που απασχολούν μεγάλες κοινωνικές ομάδες: εργάτες γης, εργάτες, αγρότες, υπαλλήλους, εργαζόμενους σπουδαστές, φοιτητές, επιστήμονες, διανοούμενους, καλλιτέχνες, μεσαία στρώματα κ.λπ. Τα προβλήματα αυτά είναι περισσότερο σύνθετα και πολύπλοκα, περισσότερο ζωτικά για το σύνολο του έθνους, και γι' αυτό η αντίδραση καταβάλλει μεγαλύτερες προσπάθειες και παρατάσσει σημαντικότερες δυνάμεις για να εμποδίσει την επίλυσή τους, οπότε ανάλογα πολυσύνθετη και δυναμική θα πρέπει να είναι και η δική μας παρουσία στους χώρους αυτούς. Όμως και εδώ, δηλαδή στο χωράφι ή στο εργοστάσιο, στο πανεπιστήμιο ή στο κατάστημα, στο γραφείο ή στο θέατρο, μελετάμε, εκτός από τα γενικά, και τα ειδικά, τα ιδιαίτερα προβλήματα που απασχολούν ένα ορισμένο εργοστάσιο ή κατάστημα ή τάξη σπουδών, τα προβάλλουμε ανάγλυφα, μελετάμε τις πιθανές λύσεις και δημιουργούμε τις ιδιαίτερες ΛΕ. Ο αγώνας αυτός είναι φυσικό να εντάσσεται στους ευρύτερους συνδικαλιστικούς και τους άλλους αγώνες των εργαζομένων και των σπουδαστών.
11) Όμως η επιτυχία της οργάνωσης, καθοδήγησης, γενίκευσης και στερέωσης σε πανελλαδική κλίμακα των ΛΕ θα εξαρτηθεί κυρίως από την ορθότητα των λύσεων που θα προτείνουμε κάθε φορά. Και όχι μόνον απ' αυτό, αλλά και από το κατά πόσον η λύση που προτείνουμε μπορεί να πραγματοποιηθεί στα υφιστάμενα κοινωνικά πλαίσια. Όπως ήδη είπαμε, μπορεί- και θα πρέπει- για ένα συγκεκριμένο πρόβλημα να προτείνουμε δύο λύσεις. Η πρώτη θα είναι αυτή που μπορεί να εφαρμοστεί αμέσως, δηλαδή μέσα στο υπάρχον κοινωνικό σύστημα. Η δεύτερη, εκείνη που προϋποθέτει μια ριζικότερη αλλαγή στις κοινωνικές σχέσεις ή τουλάχιστον την εφαρμογή ενός κυβερνητικού προγράμματος μεγάλων μεταρρυθμίσεων. Αυτή η τελευταία λύση είναι προφανώς εκείνη που περιέχεται στο δικό μας πρόγραμμα εξουσίας. Όμως, παλεύοντας για την πρώτη λύση και προβάλλοντας τη δεύτερη, διαπαιδαγωγούμε ορθά το λαό, οδηγώντας τον συγχρόνως προς μία, έστω μερικού χαρακτήρα, κατάκτηση. Υπάρχουν, φυσικά, πολλά προβλήματα, που δε μπορούν να λυθούν μέσα στις υφιστάμενες κοινωνικές σχέσεις. Εμείς τα προβάλλουμε και συγχρόνως εντάσσουμε τις λύσεις τους στα πλαίσια της πολιτικής μας πάλης.
12) Με ποια μεθοδολογία θα εξασφαλίσουμε την ορθότητα των λύσεων που προτείνουμε; Με τη δημιουργία σε κάθε περιοχή- πόλη, επαρχία, κλάδο κ.λπ- μιας Ειδικής Επιτροπής Προβληματισμού, που θα έχει ως περιεχόμενο δουλειάς την επιστημονική μελέτη των κατά τόπους και κλάδους προβλημάτων και τη διατύπωση των αντίστοιχων λύσεων. Τα μέλη των επιτροπών αυτών συμμετέχουν δραστήρια στη ζωή των ΛΕ. Δηλαδή το καθένα ανήκει και σε κάποια ΛΕ. Το κοινό σημείο, ο κοινός παρονομαστής, που θα συνδέει οργανικά το σύνολο των ΕΕΠ δεν θα είναι τίποτε άλλο παρά το πρόγραμμα του κινήματος, που όχι μόνο θα καθοδηγεί και θα συντονίζει τις ΕΕΠ, αλλά και θα πλουτίζεται το ίδιο και θα τελειοποιείται από τη ζωντανή πείρα των ΛΕ και των ΕΕΠ.
Επίσης σε πανελλαδική κλίμακα είναι αναγκαία η ύπαρξη μιας Εθνικής Επιτροπής Προβληματισμού και Προγραμματισμού, που θα είναι το κυριότερο κομματικό όργανο μετά το Κεντρικό Συμβούλιο του κινήματος. Σύμφωνα με την αρχή της αντιγραφειοκρατικής συγκρότησης του κινήματος, γίνεται ευνόητο ότι τα μέλη των παραπάνω επιτροπών , εκτός από τη θέση τους μέσα στον επαγγελματικό τους κλάδο ή στο χώρο της επιστήμης, οφείλουν να είναι επίσης δραστήριοι οργανωτές και να συμμετέχουν ενεργά στους αγώνες που οι ίδιοι σχεδιάζουν, να παλεύουν για την πραγματοποίηση των λύσεων που οι ίδιοι προτείνουν. Η κλασική τριχοτόμηση των δραστηριοτήτων -θεωρητικός καθοδηγητής-μάζα- καταργείται. Το ίδιο μέλος και στέλεχος προβληματίζεται, σχεδιάζει, καθοδηγεί και συμμετέχει στους αγώνες.
13) Στενά συνδεδεμένα με τα επιμέρους προβλήματα που εξετάσαμε πιο πριν είναι τα λεγόμενα «πολιτικά» προβλήματα. Παλεύοντας για τα πρώτα, παλεύουμε -ως ένα μεγάλο βαθμό-και για τα δεύτερα. Θα λέγαμε όμως ότι ο πολιτικός χαρακτήρας των διεκδικητικών αγώνων, με βάση τη ΛΕ, αρχίζει από το σημείο απ' όπου η πάλη των διαφόρων ΛΕ εντάσσεται οργανικά σ' ένα γενικό περίγραμμα πολιτικής δράσης.
14) Συνοψίζω τη σημασία των ΛΕ με τη μορφή των σκοπών που αναθέτουμε σ' αυτές ως πολιτικό κίνημα. Πιστεύουμε ότι το σύστημα των ΛΕ είναι η καλύτερη μέθοδος:
1) για να μελετήσουμε σε βάθος τα προβλήματα της χώρας
2) για να διαπαιδαγωγήσουμε τα μέλη και τα στελέχη μας
3) για να οργανώσουμε και διαπαιδαγωγήσουμε το λαό
4) για να δημιουργήσουμε νέους γνήσιους λαϊκούς ηγέτες
5) για να χτίσουμε πάνω σε γερές βάσεις το μαζικό κίνημα
6) για να δέσουμε το πολιτικό κίνημα με το λαό
7) για να δημιουργήσουμε πυρήνες λαϊκής εξουσίας
8) για να γίνει το πρόγραμμά μας κτήμα των μαζών
9) για να μπορέσουμε στη δεδομένη στιγμή να μεταβάλουμε το χαρακτήρα της πάλης από διεκδικητικό σε πολιτικό και
10) για να εφαρμόσουμε, μαζί με όλο το λαό, το πρόγραμμα εξουσίας.
15) Πρόκειται δηλαδή για ένα προτσές καθαρά πολιτικό, που τα στάδιά του και η τελική του επιτυχία εξαρτώνται φυσικά από πολλούς αστάθμητους παράγοντες, όπως επίσης, κατά ένα μεγάλο μέρος, και από τον τρόπο με τον οποίο εμείς θα σχεδιάσουμε και δώσουμε σε κάθε στιγμή τη μάχη στη ΛΕ. Καθώς επίσης, αντίστροφα, η επιτυχία των πολιτικών μας αγώνων, η απήχηση των ιδεών που προβάλλουμε με το πρόγραμμά μας, η ορθή κριτική μας προς τις αντίπαλες ομάδες και η ορθή ανάλυση, κάθε φορά, όλων των γεγονότων που αφορούν το μέλλον του λαού και της χώρας -με δύο λόγια, η πολιτική και ιδεολογική μας ακτινοβολία μπορεί να επισπεύσει την παραπάνω διαδικασία, που αναθέτουμε στο κίνημα των ΛΕ, και να μας οδηγήσει σε έναν ευνοϊκό συσχετισμό δυνάμεων για την εφαρμογή στη χώρα μας του πολιτικού μας προγράμματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου